Son 4 aydır küresel krizin neden olduğu talep düşüşü ve dövizin yüzde 30’u aşan artışına ellerinde 100 bini aşan stokla yakalanan otomotiv sektörü, hükümetin biraz gecikmeli de olsa verdiği destekle moral buldu. Türkiye’de toplam otomotiv satışlarının yüzde 78’ini oluşturan 1600 cc ve altı araçların ÖTV oranları yarı yarıya inince, bir anda otomobil fiyatları son yıllarda görülmemiş şekilde ucuzladı. ÖTV desteğinin fiyatlarda yarattığı yüzde 14’lük indirime, firmaların yüzde 10’u aşan kampanya fırsatları da eklenince ucuzluk yüzde 30’a yaklaştı ve otomobil almak için kaçırılmayacak fırsatlar doğdu.
Pazartesi günü resmi gazetede yayınlandıktan sonra salı günü yürürlüğe giren ÖTV indirimleriyle birlikte, shoowroomlar adeta müşteri akınına uğrarken, sektörde 4 aydır asık olan yüzler yeniden gülmeye başladı. Sektör temsilcileri, ertelenen talebin adeta patladığını belirtirken, 3 ay içinde 150 binin üzerinde otomobil ve hafif ticari aracın rahatlıkla satılacağını söylüyor. Bu da indirim öncesi ’70 bini zor bulur’ denilen pazarın hükümetin desteğiyle iki kat büyümesini sağlayacak. Sektörün elindeki 100 bini aşan stoğu eritmek için uygulanan ÖTV indiriminin kriz döneminde çok önemli bir hamle olduğu da net olarak ortaya çıkmış oldu.
ÖTV indirimiyle birlikte harekete geçen otomotiv firmaları, bir taraftan yeni fiyatları belirlerken diğer taraftan, ellerindeki stoğa bağlı olarak ek fırsatlar sunma yarışına girdi. Özellikle hafif ticari araçlarda ÖTV’nin yüzde 10’dan 1’e çekilmesini fırsat görenler, KDV’yi de kendileri üstlenerek müşterilerine hiç vergisiz hafif ticari araç satmaya başladı. Müşterilerine halihazırda gerek indirim gerekse cazip avantajlar sunan firmalar ise ÖTV indirimiyle birlikte bunların hepsini bir paket haline getirerek, fiyatlarını son yılların en cazip sevilerine taşıdı. Tüm bu fırsatlar bir hafta önceye kadar 20 bin TL altında yanlızca bir kaç model varken bir anda 10’larca olmasını sağladı. Hatta Çinli ve Hintli otomobillerin fiyatları 13 bin TL’ye kadar gerileyerek, motosiklet fiyatlarına yaklaştı.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı İbrahim Aybar, ÖTV indiriminin sektöre nefes aldırdığını belirterek, "Düzenlemeyi kimse memnuniyetsizlikle karşılamayacaktır" dedi. Her markanın farklı olmakla birlikte sektörün 100 binin üzerinde stokla yeni programa girdiğini bildiren Aybar, ÖTV’deki avantajın müşteriye en iyi şekilde yansıtılmasının önem taşıdığının altını çizdi. Kararın, tüketici için önemli bir fırsat olduğunu dile getiren Aybar, "Umarım bu tetikleme yılın sonuna kadar belli bir ivmeyi korur. Bu süreçte üretim, satış ve kamu maliyesi hepsi kazanç içinde olacaktır" dedi.
ÖTV teşviki uzatılmalı mı?
OTOMOTİV Sanayi Derneği (OSD) Genel Sekreteri Ercan Tezer, otomotiv sektöründe düşürülen ÖTV’nin biriken stokların eritilmesinde yardımcı olacağını belirterek, buna karşın 3 aylık süre sonunda pazarın yeniden çöküşünü engellemek için yeni tedbirler alınması gerektiğini söyledi. Tezer, bu sürenin sonunda ÖTV indiriminin hurda desteği ile bütünleştirilmesi gerektiğini söyledi. Otomotiv firma yetkililerinin ortak görüşü ise ÖTV teşviğinin en az 2010 yılı başına kadar devam etmesi yönünde. Yetkililer, Tezer’e katılarak, "En azından ÖTV de bu seviyelerde korunamıyor olsa bile daha yumuşak bir geçiş planlanması yaz aylarında ani bir fren yapılmasını engeller. Aksi takride 17 Haziran’dan sonra satışlar yeniden bıçak gibi kesilir" yorumunu yapıyor. Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan ise ÖTV indiriminde süre uzatılmasına ilişkin olarak şu açıklamayı yaptı: "Hele bir üç ayı görelim öncelikle. Biliyorsunuz bu üç aylığına yapıldı. Krizde tabii öngörülerimizle hareket ediyoruz."
İstismara karşı dikkatli olunmalı
ODD Başkanı İbrahim Aybar, dövizin geçtiğimiz ekim ayından bu yana ciddi değer kazandığını anımsatarak, "Bu süreçte markalar zam yapmayarak, yerine koyma maliyetini üzerlerine almışlardı. Yapılan son düzenleme, sektöre belli bir ivme verecektir. Her marka bunu kendi lehine en iyi şekilde kullanmak isteyecektir. Ortaya bir imkan çıktı. Bunu müşterilerimize, kendi üretim tesislerimize, çalışanlarımıza en iyi şekilde yansıtmanın formüllerini bulmak ve uygulamak durumundayız. Şu aşamada bizim önce bu görevi yapmamız lazım" diye konuştu. Bu konuda sektör temsilcileri, müşterilerin dikkatli olması gerektiğini savunarak, "ÖTV indirimi öncesi fiyatlarını düşüren bazı firmalar, teşvik sonrası kendi üstlendikleri indirimleri kaldırdı. Bu da müşterileri kandırmaktır" yorumunu yapıyor. Temsilciler ayrıca Haziran ayında ÖTV teşvikinin istismar edilebileceğini dile getirerek, "Uygulama bitmeden önce araçlar satılmadan plakalandırılabilir. ÖTV tekrar eksi seviyesine geldiğinde bu araçlar çok rahatlıkla elden çıkartılır. Bu yüzden Haziran ayındaki satışları iyi incelemek lazım" yorumunu yapıyor.
İkinci el fiyatları ne olacak?
ÖTV indirimi otomotiv sektörüne önümüzdeki 3 ayda derin bir nefes aldırıp, 100 bin adedi aşan stok baskısına son verecek. Hükümet tarafından stokların eritilmesine yönelik olduğu için 3 ayla sınırlı tutulan ÖTV indirimi hakkında görüştüğümüz otomotiv yetkilileri, bu dönemde en büyük sorunun ikinci el araçlarda olacağını kaydediyorlar. Yetkililer, "Hükümetin ÖTV indirimi araçlarını yenisiyle değiştirmek isteyenlerden çok ilk veya ikinci aracını alacaklara yarayacak. Çünkü aracını satıp yeni bir otomobil alacak kişi ikinci elde kaybedeceği için yeni araçta avantajdan tam anlamıyla yararlanamayacak. Ama ilk aracını alanlar için inanılmaz fırsat olacak" yorumunu yapıyor. |
