Buraya yazmayalı epey oldu. Şimdi bahsedeceğim konu da aslında eski gündemini yitirdi. Yinede her otomobil kullanan insanı ilgilendiren ve bir o kadar da önemli bir konu bence. Ne olduğunu tahmin edebildiniz mi? Biri akaryakıt fiyatları mı dedi? =)
Son zamanlarda ülkemizdeki benzin fiyatları 3.5 YTL civarlarına geldi geçiyor. Bunun en büyük sebebi Dünya çapındaki petrol fiyat artışı elbette. Yılbaşından bu yana Amerikan ham petrolünün ve Brent petrolünün fiyatı tam %35 artmış. Pek çok insan bu artışın sebebinin tükenen petrol rezevleri olduğunu zannediyor ancak hiçte öyle değil. Ekonominin en temel mekaniği olan arz-talep ilişkisini çoğunuz biliyorsunuzdur. Bir ürünün arzı sabiten talep artarsa o ürünün fiyatı yükselir. Petrole olan da özetle budur. Son zamanlarda bütün Dünya’daki piyasaların istikrarsız ve tehlikeli seyretmesinden dolayı büyük yatırımcılar paralarını hisse senetlerinden çekip daha somut, elle tutulur yatırımlar yapmaya başladı. Borsalardan çekilen paralar altın, petrol gibi kaynaklara yatırıldı. Bu yetmiyormuş gibi bir de Çin faktörü var. Çin’in hızla büyüyen ekonomisi ülkede yeni ve oldukça büyük bir orta sınıf yarattı. Bu orta sınıf araba satın almaya başladı ve arabalarına doğal olarak benzin koymak istedi. Çin’deki akaryakıt tüketimi de artınca bütün Dünya’daki akaryakıt piyasasını etkiledi. Anlayacağınız şu günlerdeki petrolün fiyatı pekte normal değil. Petrolün aşırı değerli olmasının sebebi spekülasyon bi yerde...
Ülkemizdeki akaryakıt fiyat artışının altında yukarda anlattığım sebepler yatıyor. Ancak benzinin bugün alınamayacak kadar pahalı olmasının en büyük sebebi Türkiye’deki vergilendirme politiasıdır. Bugün 95 oktan benzinin rafineri çıkış fiyatı 1.13 YTL civarında. Yani bizim pompacının doldurduğu benzinde %180 vergi var. Aynı şekilde bugün bir araba da satın alacağınız zaman verdiğiniz paranın yarısından fazlası devlete vergi olarak gidiyor.
Bu vergiler diğer tüm modern ülkelerde olduğu gibi makul bir seviyeye çekilirse aslında hiç bir sorun kalmayacak ama böyle birşeyi asla ama asla beklemeyin. Türkiye’de hiç bir hükumet akaryakıttaki vergiyi azaltmaya niyetlenmez. Neden mi? Çünkü devletin en büyük ve garanti gelir kapısı otomotiv ve akaryakıt. Ülkemizde herşeyin kaçağı var ancak otomobilin kaçağı olamıyor. Ruhsat, plaka işlemleri gibi bürokratik aşamalar yüzünden otomobilde tek kuruş vergi kaçırılamıyor. Akaryakıtın kaçağı (özellikle doğuda) çok var ancak benzinliklerden alınan akaryakıtta da kaçak olmuyor çünkü bütün satış kayıt altında tutuluyor...
Dünya’daki petrol krizi bi kaç seneye bir şekilde düzeltilir. Amerikan doları tekrar değerlendiğinde, OPEC’te petrol üretimini arttırdığında işler eski seyirine döner. Hatta ben bu satırları yazarken petol fiyatları 140 dolar seviyesinin altına inme eğilimindeydi. Bunlara karşın ülkemizde akaryakıt hep pahalı kalacak. Dünya’nın fakirlik oranı en yüksek olan ülkelerinden biri olan Türkiye’de Dünya’nın en pahalı benzinin kullanılıyor olması cidden ilginç!
Ne olacak bu benzin fiyatlarının hali?!
